Gazab -1

Gazabda dört büyük âfet vardır.

1- Küfrünü mûcib olup îmânsız gitmesine sebeb olmaktır. Bütün ameli mahvolur.

2- Allah Teâlâ -azze ve celle-'nin gazabına, helâkine mâruz kalmak tehlikesidir.

3- Gazabla adâvet husûle gelir ki düşman kazanır serbest yaşayamaz, huzur ve rahatı münselib olur.

4- Gazab ânında şahsının çirkinliğinin kötü hayvânâta müşâbehetidir.

Gazabı yutmanın fâidelerine gelince:

1- Cennetin kendisine müheyyâ olmasıdır. Nitekim:

"O takva sâhipleri ki, bollukta da darlıkta da Allah için harcarlar, öfkelerini yutarlar ve insanları afvederler. Allah da güzel davranışta bulunanları sever." (Âl-i İmrân, 134.) buyurulmuştur.

2- Gazabı bırakan kimseye hûr-i iyn de muhayyer kılınmıştır. Cennette gözlerinin beyazı gâyet beyaz ve siyahı gâyet siyah hûrîlerden hangisini almak isterse onu almasında muhayyer bırakılır.

Nitekim Sehl bin Sa'd -radıyallâhu anh-'ın rivâyetine göre Rasûlullah -sallallâhu aleyhi ve sellem- buyurmuştur ki: "Bir kimse gazabını yutsa, öfkesini yapmaya muktedir olduğu halde hiddetini hazm eylese, Allah teâlâ hazretleri cemî halâik huzûrunda muhayyer kılıp "hangi hûriyi dilerse alsın" der."

3- Cenâb-ı Allâh'ın gazabı üzerinden ref olunur.

4- Ecr-i azîme nâil olur.

İbn-i Ömer -radıyallâhu anhümâ-'nın rivâyetine göre:

Cenâb-ı Allah indinde ol cür'adan ulu -yâni gazabını yutkunmadan ulu- bir cür'a yoktur ki, bir kimse Allah teâlâ hazretlerinin rızâsını istedikde gazabını yutkuna. Yâni gazabını yutkunan kimseden Cenâb-ı Allah râzı olur.

5- Allah Teâlâ'nın hıfz ve emânında olmasıdır.

6- Allah Teâlâ hazretlerinin rahmetine nâil olmaktır.

7- Allah Teâlâ hazretlerinin, gazabını yutan kimseye muhabbet etmesidir. Nitekim İbn-i Abbas -radıyallâhu anhümâ-'dan rivâyeten Rasûlullah -sallallâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz buyurmuştur ki:

Bir kimsede üç haslet bulunursa Allah teâlâ ve tekaddes hazretleri o kulunu kendi emânında kılar ve rahmetiyle setreder ve muhabbet ettiği kulları meyânına idhâl eder. O üç haslet:

* Nimet verildikde şükür ede.

* Kâdir olsa afveyleye.

* Gazab ettiğinde gazabından firâr ede."

Gazabın en hafifi geç öfkelenip çabuk geçenidir. Gazabın en zararlısı tez gelip, geç geçenidir.

Gazabın başlıca sebebleri:

Biri kibirden neş'et eder. Lâyık olan, tevâzû edip gazabı hazm etmektir. Tekebbür, hırs, riyâset, mansıb, ucub gibi sebeblerle gazab husûle gelir. Kezâ istihzâ eylemek, mahallinde olmayarak latîfe etmek, zemm, mücâdele etmek, zıd gitmek, diliyle incitmek, gıybet, nemîme, kizb, şetmetmek veya fiilen incitmek, dövmek, malını almak, hakkını ketmetmek gibi haller de gazaba sebeb olur. 

Gazabın başlıca sebeplerinden biri de cehâlettir. Tehevvürü bir merdlik, dilâverlik, bir cür'et ve hüner zanneder.

Bir de gazab noksan akıldan neş'et eder, kalbde bir marazdır. Nitekim ekseriye hasta adamlarda gazab ve asabiyet sağlamdan daha ziyâde olur.

Kezâ ihtiyarlarda orta yaşlı adamlardan daha ziyâde olur.

Kezâ kadınlarda erkeklerden daha ziyâde olur ki bu da kalbin ve âsâbın zâfiyetinden ileri gelir.

Bazan bir çocuğun ağlaması veyâhut bir hayvanın tökezlemesi gazaba sebebiyet verir. Hayvana söğüp lânet eder. Hayvana söğüp lânet etmek noksan akıl ve cehâletten ileri gelir. Halbuki şer'-i şerifte hayvana bile lânet etmekten men edilmiştir.

Rasûlullah -sallallâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz'in Hac seferinde bir hâtun da berâber idi. O kadın devesine gazabla lânet etti. Rasûl-i Ekrem -sallallâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz gâyet mahzûn oldular, buyurdular ki:

"Bu lânet edilen deve bizimle hem-râh, yoldaş olmasın."

Devenin arkasından hevdecini aldılar, deveyi çıplak olarak yabana saldılar. 

Bazı gazab da vardır ki kendi kendini döğer nefsine zarar eder. Bu ise gazabın en tehlikelisidir. 

Bazan da Hak kelâmı denildiğinde Cenâb-ı Hak bu fiili haram kılmıştır veya sünnet-i Rasûlullâh'a muhâliftir denilir de gazap edilirse, bu gazab mü'minin îmânına zarar vereceği için bu da pek tehlikelidir. Son derece sakınmak lâzımdır.

Şubat 2024, sayfa no: 32-33