Ara

Yabancı Sermaye, Neden Yabancı?

İdris Sarısoy[1] Bir ekonomide yatırımları artırmak için ihtiyaç duyulan en önemli şey sermaye, yani paradır. Eğer yeterli miktarda para varsa yatırımlarınızı artırabilirsiniz. Ancak sermayenin yokluğu veya eksikliği hâlinde, sermayesi fazla olandan alınması gerekir. Bilindiği gibi buna “borç” diyoruz. Borç, iç kaynaklardan alınmışsa iç, dışarıdan alınmışsa da dış borçlanma oluyor. Diğer taraftan yatırımları tamamlamak için borçlanma dışındaki bir başka yöntem de yabacı sermaye sahibinin gelip o ülkede bizzat yatırım yapmasıdır. Yabancı yatırımcı, yatırımı tek başına yapabileceği gibi, yerli bir girişimciyle ortaklaşa da gerçekleştirebilir. Yabancı yatırımcının yerli biriyle ortaklığı tercih etmesinin en önemli sebebi, piyasada ve kamuda karşılaşacağı zorlukları hafifletmektir. Ülkeler genel olarak daha fazla yabancı yatırımcıyı ülkelerine çekmek için hep birbirleriyle rekabet halindedir. Bunun nedeni, yabancı yatırımların borçlanma gibi herhangi bir maliyete katlanmadan ülkede ihtiyaç duyulan yatırımların karşılanması gibi önemi bir işlevi görmesidir. Ayrıca ülkeye teknoloji transferi sağlayan yabancı yatırımların katkıları çok daha önemlidir. Bu yatırımlar kalkınmanın önemli bir işlevi haline gelir. Ebette yabancı yatırımların hem lehinde hem de aleyhinde çok önemli eleştiriler vardır. Bunların hepsi kendi bakış açısı içinde doğru görünmekle birlikte, hepsinin her koşul ve şartta, üstelik her ülke için geçerli olduğunu söylemek güçtür. Ayrıca bir diğer önemli şey de yabancı yatırımcılar yatırım yapmağa davet edilirken, aynı zamanda yerli yatırımcıların da yabancı ülkelerde yatırım yapmaları teşvik etmektedir. Daha da önemlisi, bir ülke aynı sektörde (örneğin tarım, gıda) hem sermaye ihracatçısı hem de sermaye ithalatçısı olabilir. İlk bakışta çok anlamlı görünmeyen bu değişim, bir markete girip ürün alırken dikkat edilen davranışları hatırladığımızda anlaşır hale gelir. Örneğin A Yerli firmasının sadece çikolatalı gofret ürettiğini düşünelim. İlk bakışta piyasada yeni, hatta yabancı bir firmanın çikolatalı gofret üretmesine ihtiyaç olmadığı, üretse bile kolay satamayacağı veya yerli firmanın satışlarını rekabet yoluyla önemli ölçüde etkileyeceği düşünülebilir. Ancak bu doğru bir yaklaşım değildir. Çünkü insanların tercihleri çok farklıdır. Bir firmanın tüm tercihlere karşılık gelecek ürünler üretmesi zordur. Bu yüzden bir ülke, sektörleri hem yabancı yatırımcılara açıkken, aynı şekilde yerli yatırımcıların da diğer ülkelerde yatırım yapmasını desteklemektedir. Buraya kadar anlattıklarımızdan anladığımıza göre yabancı hep yabancı olarak kalmağa devam eder. Ancak yatırımın kaynağı her ne kadar yabancı olsa da, yabancı yatırımcının sunduğu hizmetlerden yararlanırken veya ürettiği malları tüketirken hep bizden, yani yerli insanlarla muhatap oluruz. Yani bizim gibi yaşayan, konuşan hatta inanan insanlardır bunlar. Bizler o yabancıların çoğu kez adını bilmeyiz ve kendisini tanımayız. Ancak yine de yabancı olarak biliriz onları. Buna, hem onlar hem de biz inanırız. Onlar bizden daha çok inanırlar yabancı olduklarına. Onun için bizden biri gibi olmaya çalışırlar çoğu kez. Mesela burs verirler yerli öğrencilere, yardım ederler yoksullara, iftar verirler Ramazan aylarında, Bayramlarımızı kutlarlar ve daha birçok geleneğimizi yaşatmaya çalışırlar. Ancak tüm bunlara rağmen onlar hala yabancı olarak bilinirler ve anılırlar. Onlar bize biz onlara böyle alışmışız veya alıştırılmışız. Bizi bilmem ama onların halinden memnun oldukları söylenebilir. Çünkü onlar ülkede önemli bir eksikliği gideriyorlar; bu yüzden birçok kapı onlara daha kolay açılıyor, birçok sorun kolayca çözülebiliyor. Hatta onlar için yasa bile çıkartılıyor veya yasalarda değişiklikler yapılabiliyor. Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz: Sermaye insanın durumunu belirleyen en önemli unsur. Sermayeyi fiziki bir varlığa dönüştüren unsurların, yanı beşeri sermayenin önemi oldukça geride kalır.   [1] Marmara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü öğretim Üyesi, [email protected]

Abone Ol

En son haberleri doğrudan gelen kutunuza alın. Asla spam yapmayız!

Sosyal Medya Hesapları

Mesaj Bırak