Telefon Bağımlılığıyla Savaş – 4 / Okan Kumbaracı

Dostlar merhaba,

Geçen ayki yazımızda telefonlarımızı eve girerken telefonluğa bırakalım diye konuşmuştuk. Ama bunun çoğu zaman yeterli olmayacağının da hepimiz farkındayız sanırım. Savaş büyük, ona göre silahlarımız da çeşitli olmalı değil mi? Bundan dolayıdır ki sizlere, uygulayabileceğiniz çok sayıda yöntemler sunmaktayız. Biri olmadı diğeri, o olmadı öteki. Bizim bu savaştaki niyetimiz sahîh olduktan sonra illâ ki bir tânesi işimize yarayacaktır. 

O zaman, ev ahâlîsi olarak önce telefonla mücâdele etmeye bir niyet edelim. Sonra da yapılması gerekenleri yapmaya başlayalım. Bu ay telefonumuzda bir takım düzenlemeler yapmayı konuşacağız. Bunlar öyle önemli düzenlemeler ki hem gereksiz kullanımı azaltıcı hem de bağımlılık oluşmasını engelleyici tedbirler. Hepi topu beş madde, üstelik uygulaması da zahmetli değil. Yeter ki dikkatle okuyup uygulayalım.

1- Telefonumuzdaki gereksiz uygulamaları belirleyelim ve silelim. Gereksiz derken sürekli kullanmadığınız veya bir kere kullanıp sonra silmediğiniz uygulamalardan bahsediyorum. Örneğin, bir kere uçak bileti almak için bir uygulama indirmek zorunda kalırsınız ve işiniz bittikten sonra silmezsiniz. Peki bunların ne zararı olacak? Birincisi, ekranınız çok dolu olacağından aradığınız uygulamaları bulmakta zorlanırsınız, bu da gereksiz zaman kaybı demektir. Aman hocam ne olacak birkaç sâniyeden demeyin sakın. Bir günde kaç kere telefonu açıyoruz, onu haftayla, ayla, yılla çarpın. Kocaman bir zamânı telefonda istediğinizi ararken kaybediyor olduğunuzu göreceksiniz. İkincisi, gereksiz uygulamalar bizlere bildirim mesaj vb. göndererek hem dikkatimizi dağıtır hem de bizi durduk yere telefonu kullanmaya yönlendirir. 

2- Uygulama bildirimlerini kapatalım. Uygulamalar orada öylece durmazlar, özellikle de sosyal medya uygulamaları. Sizin ilginizi çekecek bildirimler göndererek kendilerinin orada olduğunu hatırlatır ve sizi kendilerini kullanmanız için teşvîk ederler. Sâdece sosyal medya uygulamaları değil, diğer uygulamalar da aynı mantıkla çalışır. Bu uygulamalar hazırlanırken içlerine yapay zekâ benzeri bir kısım da yerleştirilir. Bu kısım sizin uygulamayı nasıl kullandığınızı tâkip eder. Hattâ sizi sizden daha iyi analiz eder. Uygulama elde ettiği bilgileri sizin o uygulamayı daha sık açmanız için kullanır. Örneğin, bir alışveriş sitesi uygulaması sizin ne aradığınızı, hangi ürünlere ne zaman baktığınızı, ne aldığınızı bildiği için ne alabileceğinizi, nelerin ilginizi daha çok çekebileceğini de tahmîn eder ve size bildirimler gönderir. Böylece hiç aklınızda yokken kendinizi o uygulamada gezerken veya alışveriş yaparken bulabilirsiniz. Sosyal medya uygulamaları ise bunların en akıllısıdır. Sizin neleri tâkip ettiğinizi bilir. Uygulamayı açmadığınız zamanlarda size sitem bile eder: “Bir süredir seni göremiyorum, umarım iyisindir”. Bununla kalsa iyi, sürekli ekranınıza “Filanca resim paylaştı”, “Falanca hikâyesinde senden bahsetti” gibi bildirimler göndererek sizi uygulamayı kullanmaya çekmeye çalışır bir şekilde. Daha da kötüsü eğer telefonunuz gece açıksa, gelen bir bildirim sizi uykunuzdan bile edebilir. Yapmayın etmeyin dostlar, biz normal yaşantımızda bile kimseye bizi bu kadar rahatsız etme imkânı vermezken uygulamalara bu hakkı vermeyelim.

3- Yatarken özellikle gençlerin, çocukların ve kendimizin telefonlarının telefonlukta olduğundan emîn olalım. Bu telefonları kapalı bir şekilde oraya koyalım. Açık olan her telefonun beden sağlığımızı da olumsuz bir şekilde etkileyeceğini unutmayalım. Ayrıca yanlış bir arama, zamansız gelen bir mesaj uykumuzu bölüp yaşam kalitemizi düşürebilir.

4- Kalktığımız zaman normal rutinlerimizi tamamladıktan sonra telefonu elimize alalım. İlk iş telefona bakmak olmasın. Sigara tiryâkiliğinin en önemli göstergesi, içenlerin sabah uyanır uyanmaz sigaraya sarılmalarıdır. Sanıyorum telefon bağımlılığı için de bu kriteri kullanabiliriz. Bu davranışı alışkanlık hâline getirebilirsek telefon bağımlılığı ile savaşımızın doğru ilerlediğini söyleyebiliriz. 

5- Telefonunuzu gri tonla kullanın. Böylece, renkli olan ikonlar câzibesini kaybedecektir. Hem de böylelikle gözünüz fazla yorulmaz. Uygulamaların simgeleri için bile çok ciddî paralar harcandığını biliyor muydunuz? O basit gibi görünen simgenin oluşturulması için ne araştırmalar yapılıyor bir bilseniz. Köşelerinin sivri mi yuvarlak mı olacağından tutun da renginin hangi tonlarda olacağına, yazı stilinin ne olması gerektiğine kadar her detay sâdece sizlerin uygulamayı daha fazla kullanmanız için tasarlanıyor. Gelin bu çabalarını ekran rengimizi / tonunu ayarlayarak boşa çıkartalım.

Mart 2024, sayfa no: 63-64