Teknolojiyi Zamânı Harcamak İçin Değil Kazanmak İçin Kullanmalıyız

Sabah gözlerinizi açtığınızda telefonunuzu kontrol ediyor musunuz? İşleriniz bittiğinde sürekli mobil cihazlardan gelen bildirimlere bakıyor musunuz? Yemek yerken telefon ya da tabletten video izliyor musunuz? Uyumadan önce son bir kez sosyal medya hesaplarınızda gezintiye çıkıyor musunuz? Eğer bunların birkaçını yapıyorsanız, zamânın hastalığı e-hastalıkların birine yakalanmış olabilirsiniz. 

Peki, nedir bu e-hastalıklar?

Bilgisayar veya mobil cihazları kullandığı süre içerisinde başka hiçbir iş yapmadan müzik dinlemek, farkında olmadan saatlerce sosyal medya hesaplarından başkalarının fotoğraflarına bakmak veya videolarını izlemek, belirli süre aralıklarıyla kendi ismini internette aratıp kendisiyle ilgili gelişmeleri tâkip etmek, taraftârı olduğu takım, ünlü ve siyâsetçilerin sürekli video ve resimlerini paylaşmak, günde en az 3 defa selfie çekinmek, araçlarında trafik akışını canlı yayın yapmak, telefonları çalmadığı veya bildirim gelmediği halde sürekli kontrol etmek günümüzün e-hastalıklarından sâdece birkaçı. 

İçinde bulunduğumuz dijital zamanda pek çok kişi her dakika oturum açıyor, gönderi paylaşıyor, yorum yapıyor, dosya transferi gerçekleştiriyor, elektronik belge imzalıyor, online duruşmalara katılıyor, zorunluluktan ya da olup biteni kaçırmamak için bu işlemleri yaparken kendinizi çok daha fazla teknolojik cihazlarla iç içe bulabilir, daha da ileriye gidilecek olursa saydığımız e-hastalıkların birine yakalanmış olabilirsiniz. Zamânın getirdiği şartlar gereği teknoloji günlük yaşamınızda, iş hayâtınızda, eğitiminizde çok fazla kolaylıklar getirmiş, zamandan tasarruf etmenizi sağlamış olabilir. Fakat bilinçli bir kullanıcı olmadığınız sürece teknolojinin faydasından daha çok zararlarını görebilirsiniz. Dolayısıyla teknolojik cihazlarla iç içe yaşarken e-hastalıklara yakalanmamak için bir teknoloji detoksuna yâni arınmaya ihtiyâcımız var. 

Peki nedir bu teknoloji detoksu?

Kişinin akıllı telefon, televizyon, bilgisayar ve tablet gibi dijital cihazları kullanmaktan kaçındığı belirli bir süreyi ifâde ediyor. Bu detoks genellikle gerçek hayattaki etkileşime odaklanmanın bir yolu olarak görülüyor. Günümüzde dijital dünyânın oluşmasıyla birlikte teknoloji, hayâtımızda başrol konumuna gelmiş durumdadır. Cep telefonunuzdan ve diğer cihazlardan kısa süreliğine de olsa vazgeçmek için pek çok sebep bulunmaktadır. Bu sebepler ne olursa olsun her insan teknoloji detoksuna ihtiyaç duyar. 

Bu detoks nasıl yapılır?

Bir plan oluşturalım. Ekran başında geçirilen zamânın hepsi kötü değildir. Ekran başında geçirilen süreyi mobil cihazlar haftalık rapor ediyor, hangi uygulamada ne kadar süre vakit geçirildiğini bize bildiriyor. Bu sâyede kendinize belirli bir süre ayırabilirsiniz. Ülkemizde internette geçirilen günlük ortalama süre 7 saat 57 dakikadır. Günlük uyku ihtiyacımızın 8 saat olduğu düşünülürse, uyuduğumuz süre kadar internette vakit geçiriyoruz. Yediden yetmişe, hepimiz internette dünyâ ortalamasından bir saatten daha fazla vakit harcıyoruz. Vaktinizin büyük kısmını bilgisayar ya da telefon ile geçirmek yerine neler yapabileceğinizi planlayın. Dünyâda olup bitenleri öğrenmek çoğunlukla bilgilendirici olsa da aynı zamanda dikkat dağıtıcı da olabiliyor. Bilgisayarlarınızdan, mobil cihazlarınızdan bildirimlerinizi kapatarak olup bitenleri öğrenmeden de yaşayabileceğinizi gösterin. Sohbet ortamında, yüz yüze görüşmelerde aslâ telefonunuzla ilgilenmeyin. Özellikle yemek yerken telefondan ya da bilgisayardan bir şeyler izlemek oldukça eğlenceli ve zevk verici gelebilir. Ancak bu durum zaman geçirmenizi sağlamaktan çok teknoloji bağımlılığınızı arttırıyor. Bunu önlemek için de telefonunuzu ya da bilgisayarınızı bir kenara bırakarak yemeğinize odaklanmanız gerekir. Yemek yerken video seyretmek veya internette gezinmek dikkatinizi yemekten daha çok izlediklerinize çekeceği için farkında olmadan çok daha fazla yemek yiyor da olabilirsiniz.  

Ekran parlaklığı olmadan kendinizi nasıl mutlu edebileceğinizi öğrenin. Sürekli olarak bir şeyler izlemek veya bir şeylerle ilgilenmek, paylaşım yapmak, aşağı kaydırmak, yorum yapmak zamanla sizi kendinizden, ailenizden ve gerçek sosyal hayattan uzaklaştırır.  

Bu detoks sırasında beyninizi gün boyunca dijital dünyâda değil, gerçek dünyâda nerede olduğunuzu anlamak için yenileyin. Bu sâyede sizi nelerin mutlu ettiğini bulabilirsiniz. Bu işe kafanızı ekranlardan kaldırıp çevrenizdeki en yakınlarınızla iletişime geçerek başlayabilirsiniz. 

Facebook, Twitter, Instagram ve diğer mavi ışık saçan sosyallikten kurtularak gerçek sosyalliğe öncelik verin. Telefonları bir kenara bırakın ve ailenizle ya da arkadaşlarınızla geçireceğiniz zamâna odaklanın. Bu aktivite teknolojiden uzaklaşmanın en güzel ve eğlenceli yollarından birisidir. Küçük etkinlikler büyük mutluluk getirir. Teknoloji detoksu sonrasında hiçbir şey olmamış gibi eski kullanıma dönmemek, yapmış olduğunuz arınma sonucunda olumlu bir etki görmek için kendinize dijital dünyâ için belirli bir zaman belirleyin. Bu belirlenen zaman içerisinde yapılması gereken mailler, görüşmeler, bankacılık işlemleri gibi rutin işleri tamamladıktan sonra boş zaman geçirmemek, günlük hayatta daha kaliteli vakit geçirmenize yardımcı olacaktır. Bu sâyede sosyal medyayı ya da diğer uygulamaları gerçekten kullanmak istediğiniz zaman kullanma imkânını bulabilmeniz mümkün hâle gelecektir. Bir şeyi bir kereden fazla yaparsanız en fazla faydayı elde edersiniz. Gün içerisinde bir ya da iki saatliğine de olsa minik bir detoks yapmak şarj olmanıza ve zaman yönetiminize katkı sağlayacaktır. Teknoloji Detoksunu çok basit gibi anlatsak da uygulamaya geçildiğinde yaşanan sorunlar bizlerin e-hastalık tanısını belirleyecektir. Teknolojiyi zaman harcamak için değil, zaman kazanmak için kullanmalıyız. Çünkü dînimizin bize öğrettiği zaman hassâsiyeti, vaktin her sâniyesinin çok kıymetli ve değerli olduğudur.  

Hayat, Cenâb-ı Hakk’ın her insana bir defa kullanmak üzere bahşettiği kıymetli ve sınırlı bir nimettir. Buna rağmen insanların en çok aldanıp isrâf ettiği nimet de zamandır. Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (sav) bir hadîs-i şerîfinde şöyle buyuruyor: "2 şey vardır ki, insanların çoğu onların kıymetini bilmezler: Sağlık ve boş vakit."Rabbim bizleri sağlığımızın ve vaktimizin kıymetini bilenlerden eylesin.

Kasım 2022, sayfa no: 62-63-64