Tarihlerle Yemek Tarifleri / Ayşenur Kara

Bu ay mutfağımızda çok zengin bir tarifi ağırlıyoruz: “Plov”, nâm-ı diğer “Özbek Pilavı”.

Özbek pilavı, Orta Asya mutfağının önemli bir parçasıdır ve kökeni oldukça eskiye dayanır. Bu pilav, genellikle pirinç, et, havuç, soğan ve baharatlar kullanılarak odun ateşinde pişirilir. Özbekistan’ın ulusal yemeği olarak kabul edilir ve bu ülkenin kültürel mirasının önemli bir simgesi hâline gelmiştir.

Özbek pilavının tarihi, Orta Asya’daki göçebe toplulukların mutfağına dayanır. Yüzyıllar boyunca bu bölgede yaşayan halklar, pilavı hem günlük hayatlarında bir besin kaynağı olarak hem de özel törenlerde ve misafir ağırlamalarında önemli bir yemek olarak kullanmışlardır. Geleneksel olarak büyük kazanlarda pişirilen ve uzun süre kaynatılan Özbek pilavı, zamanla farklı toplulukların etkisiyle değişime uğramış ve zenginleşmiştir.

Özbek pilavının önemli özelliklerinden biri de “plov” olarak da bilinmesidir. Bu kelime, Orta Asya ve Kafkasya bölgesinde yaygın şekilde kullanılan bir terimdir ve genellikle etli, pirinçli pilavları ifade eder. Her bölgenin, hatta her ailenin kendi tarifine göre farklılık gösteren Özbek pilavı, Orta Asya’nın zengin kültürel dokusunun bir parçası olarak günümüze kadar gelmiştir. 

Özbekler arasında plovun yapılış biçimi, kimi zaman zenginlik göstergesi olarak kabul edilir. Hatta Özbekistan’da meşhur bir söz vardır: 

“Fakirler Özbek pilavı yer, zenginler ise sadece plov yer!” 

Bu ifade, tarifin sadelikten ihtişama doğru evrilen versiyonlarını da imler. Öyle ki, Özbekistan’ın başkenti Taşkent’teki bazı plov restoranlarında, günde 15.000 kişilik pilav pişirildiği söylenmektedir!

Günümüzde ise, Türk mutfağına olan benzerliği sayesinde Özbek pilavı, özellikle davet sofralarında kendine sağlam bir yer edinmiş durumda. 

Gelin, bu meşhur ve bir o kadar da lezzetli olan Özbek pilavının tarifini birlikte öğrenelim:

Malzemeler:

• 500 gr kuzu kuşbaşı
• 3 adet soğan
• 4 adet havuç
• 2,5 su bardağı pirinç (Basmati pirinç tercih edebilirsiniz)
• 2 baş sarımsak
• Yarım su bardağı sıvı yağ
• 4 yemek kaşığı tereyağı
• 1,5 tatlı kaşığı tuz
• 1 çay kaşığı kimyon
• 1 litre sıcak su 

Yapılışı: 

1. Soğanları yarım ay şeklinde, havuçları ise şeritler halinde doğrayın.
2. Sarımsakların dıştaki ince kabuklarını soyun.
3. Geniş ve büyük bir tencerede etleri sıvı yağ ile kavurun.
4. Kavrulan etleri bir kenara alın.
5. Aynı tencereye soğan ve havuçları koyup soteleyin.
6. Kavrulan havuçların üzerine etleri ve yarım litre sıcak suyu ekleyin, yarı pişene kadar kaynatın.
7. Ardından yıkanmış pirinçleri üzerine ekleyin.
8. Kalan sıcak suyu, tuzunu ve baharatları da ilave edin.
9. Sarımsakları bütün olarak tencereye yerleştirin.
10. Pirinçler suyunu çekene kadar pişirin.
11. Piştikten sonra, pilavın üzerine temiz bir bez örtüp 25–30 dakika demlendirin.
12. Servis etmeden önce sarımsakları çıkarın. Pilavı geniş bir tabağa veya tepsiye ters çevirerek aktarın ve sarımsakları üzerine yerleştirin. 

Lezzetli Özbek pilavınız hazır!

Afiyet olsun…

Temmuz 2025, sayfa no: 24