El-Hamra Sarayı ve kompleksi, orta çağ İslâm sanatı ve kültürünün en görkemli yapılarından biri olarak kabul ediliyor. Yapımı 250 yılda tamamlanan El-Hamra Sarayı, Endülüs mimarisinin muazzam güzellikteki taş oymacılığının nadide örneklerindendir. Hakkında birçok şehir efsanesi bulunan, şehrin Beyza Tepesi’nden seyredildiğinde ihtişamıyla gözleri kamaştıran saray, Granada’nın en kıymetli mimarî hazinesidir.
Bir ekonomik çöküş, buhran ve politik şiddet döneminde kurulan El-Hamra Sarayı, sadece bir saray olmaktan ziyade bir kent örneği olarak İslam Mimarisindeki yerini koruyor. Bir kompleksin iyi bir yapı olmasının yanında zarafetini ve inceliğini koruması, toplumun düşüncesini duvarlarına inşa etmesi, tarihe meydan okurcasına vakur bir duruşunun olduğunu da bize gösteriyor.
El-Hamra Sarayı el işçiliğinin en zengin olduğu yapılardan biridir. Saraydaki sütunların, kemerlerin, revakların, duvarların üzerinde çok sayıda “La Galibe İllallah” yazısı bulunuyor. Allah’tan başka galibin olmayacağının yazıldığı bu duvarlar, Endülüs Emevîleri için büyük gövde gösterisi olarak görülüyor. İslam’ın Avrupa’daki geçmişini temsil eden en büyük yapılardan biri olma özelliğini halen korumaktadır.
Sarayın yapımında çalışan ustaların abdestli olmalarına ne kadar ehemmiyet gösterildiği dikkate alınacak olursa, bu tip manevî detaylar sarayı Müslümanların nezdinde çok daha kıymetli bir hale getiriyor. Ve her yıl yüz binlerce Müslüman El- Hamra’yı ziyaret etmek için Granada’ya geliyor.
Robert Irwin, kurmacalar dışında Arap ve İslam kültürü üzerine çok sayıda kitap ve makale hazırlamış ve Binbir Gece Masallarına rehber olacak yazılar kaleme almıştır. Bunlardan biri de rehber kitap olma özelliğini taşıyan El- Hamra kitabıdır.
Yazar El-Hamra için, “İspanya’nın en iyi korunmuş gizidir” der. Kitaba kronolojik bir tarih sıralaması yaparak başlar. 4 bölümden oluşan bir dizin yaparak masalsı dünyaya dair sorular sorarak, anekdotlar paylaşır. Kitapta anlatılan konulara harita ve fotoğraflar eşlik eder. İşte İngiliz tarihçi ve romancı Robert Irwin’in uzman rehberliği, El-Hamra’yı tarihin ve eşsiz mimarinin ışığında gezip, belge niteliğindeki fotoğrafları görmek için az bulunur bir fırsat olarak elimizde duruyor. Bu noktada bize sağlam bir fotoğraf arşivi de sağlıyor. Sarayın avlusu ve iç görünümüne dair detay fotoğraflar bulunmaktadır. Yer yer çini örnekleri, gravürler ve resimlere dair detaylara ulaşmamızı sağlıyor.
Yazar aynı zamanda “El- Hamra sarayı nasıl gezilmelidir?” sorusunun cevabını ayrıntılı olarak paylaşıp, bir rehberlikte yapmaktadır. Ayrıca Irwin, El-Hamra Sarayı gezilmeden önce “hangi kaynaklar okunmalı?” diye sorarak kaynakça da paylaşmıştır.
Irwin, “İspanya, Batı’daki Ortadoğu mu?” başlığı altında Arap kültürü, şiiri ve onun Batı’daki yansımasını bize hem görsel hem de şiir metinleriyle anlatmayı da ihmal etmiyor. Arap şiiriyle örneklendirirken Victor Hugo’nun şiirleriyle Batı esintisini yaşatıyor. Bilginin, kültürün ve irfanın dilinin ne kadar şairane olduğunu, bunun yapılarla nasıl vücut bulduğunu görüyoruz.
Irwin, El-Hamra’yı serüvenini sanatla anlatan, acılarını oymalarının içine saklamış, çığlığını bahçesindeki güllere ve havuza akıtmış bir mekân olarak kendini anlatıyor.
Eylül 2024, sayfa no: 22-23
Abone Ol
En son haberleri doğrudan gelen kutunuza alın. Asla spam yapmayız!
Mesaj Bırak