Okula Başlama Sürecinde Ebeveynlerin Dikkat Etmesi Gereken Hususlar / Nuray Baştan Aydın

Okula başlamak, çocuk için belli bir ruhsal ve fiziksel olgunluğa ulaşmayı gerektirmektedir. Çocuk, zihin yeteneklerinin yanı sıra uygun bir öğrenme ve kavrama seviyesine ulaşmalıdır. Çocuğun duygusal olgunluğa ve fiziksel yeterliliğe sâhip olması okula başlaması için ilk koşullardandır. Çocuğun okula başlaması âilenin nazarında, yürümeye ve konuşmaya başlaması kadar önemli bir aşamadır. En az okula başlayacak çocuk kadar ebeveynler de heyecan ve kaygı içerisinde olurlar. Çocuğun, çevresindeki en çok güvendiği bu kişilerin kaygısı çocuğa olumsuz etki edebilmektedir. Böylelikle çocukta oluşabilecek genel kanaat “okul güvenli bir ortam değildir” yargısı olacaktır. Bunun berâberinde oluşabilecek problemin adı da “okul fobisi” olarak tanımlanmaktadır. Çocuk okula başlamadan önce okula hazır hâle getirilmelidir. Zîrâ okulun ilk günü, ağlayan çocuklara sıkça rastlanan kriz günleridir. Özellikle anaokuluna başlayacak olan çocuklarda ilkokul tecrübesi duygusu kaygı düzeyinin en doruk noktada yaşanmasına vesîle olmaktadır. Çoğumuzun belleğinde okulun ilk günü ile ilgili, şimdilerde tebessüm ederek hatırladığımız, ancak o günlerde korku ve kaygı yaşadığımız anıların olduğu kayıtlar vardır. Velhâsıl zor bir gündür okulun ilk günü. Hissedilen bu tüm duygular insânîdir şüphesiz. Burada önemli olan âilenin sâkin bir şekilde bu kriz ânını yönetmesidir. Anne babalar çocuklarına destek olmalıdırlar. ÇOCUK İLKOKULA KAÇ YAŞINDA BAŞLATILMALIDIR? Bilindiği üzere 4+4+4 sistemiyle birlikte 60-66 aylık çocukların okula başlaması durumu gündeme gelmiştir. Velîler isterlerse çocuklarını 60 aylıktan itibâren ilkokula başlatabilmektedirler. Ancak burada önemli olan çocuğun zihinsel ve duyusal olarak okula başlamaya hazır olup olmadığıdır. Bunun uzmanlar tarafından ele alınıp değerlendirilmesi yapıldıktan sonra karâra bağlanması en sağlıklı olandır. Takvim yaşının yeterli olması, okula başlama zaman dilimini belirlemek için birinci kriter olarak alınmamalıdır. ANNE BABALAR OKUL SEÇİMİNDE NELERE DİKKAT ETMELİLER? Anne babalar için çocuklarının ideal bir okulda eğitim-öğretim görmesi çok önemlidir. Bu konuda seçici olmaya gayret edilmeli. Bu süreçte en önemli konu, kendi beklentilerinin çocuğun kişilik yapısıyla ve ihtiyaçlarıyla ne ölçüde örtüştüğüdür. Kurumun eğitim anlayışı nedir? Velî profili nasıldır? Eğitim öğretim stratejileri nelerdir? Öğretmen tercihleri nasıldır? Okul güvenilir midir? Sınıftaki öğrenci sayısı kaçtır? vb. tarzında kriter listesi oluşturmak faydalı olacaktır. OKULA HAZIRLIK SÜRECİNDE ÇOCUĞA NASIL YAKLAŞILMALI? * Okul ile ilgili olumlu paylaşımlarda bulunulmalı. * Kayıt yaptırmak istenilen okula çocuk ile birlikte gidilmeli. Çocuğa okul gezdirilmeli ve çocuğun okulun birimlerini tanıması sağlanmalı. Okul korkusunun sebeplerinden bir tânesi de” ben okulun içinde kaybolabilirim, sınıfımı bulamayabilirim, lavaboya gidemeyebilirim, servisi bulamayabilirim” vb. tarzında düşüncelerdir. Bu tanıtım çocuğu rahatlatacaktır. * Okulun güvenli bir ortam olduğundan bahsedilmeli. “Merâk etme senin okulun çok güvenli, orada başına herhangi bir olumsuz olay gelmez” tarzındaki telkin faydalı olacaktır. *Okul malzemeleri birlikte alınmalı. Okul başlamadan önce hazırlıklar tamamlanmalı, çocuk heveslendirilmeli. * Anne baba olarak kendileriyle ilgili okulun ilk gününe dâir olumlu örneklerden alıntılar yapılarak anılar paylaşılmalı. * Çocuk asla okul ve öğretmen ile korkutulmamalı. “Yemeğini yemezsen seni okula almazlar, öğretmen sana kızar” tarzında bir korkutma, çocuğun okula karşı fobi geliştirmesine sebep olacaktır. OKULUN İLK GÜNÜ ANNE BABALAR NASIL DAVRANMALIDIRLAR? * Ailece neşeli bir kahvaltı yapılmalı. Çocuk okula başlayacağı için çok mutlu olunduğu ve gurur duyulduğu ifâde edilmeli. Endişeli bir yüz ifâdesi ve ses tonundan şiddetle kaçınılmalı. Agresif ve sinirli davranılmamalı. * Kahvaltı normalin dışında yaptırılmaya zorlanmamalı. “Çok ye okula gideceksin, orada acıkırsın, belki yemek yiyemezsin, aç kalırsın “ tarzındaki yaklaşımlar çocuğun gözündeki okul imajını olumsuzlaştırır. * Çocuk size okuldan korktuğunu ifâde ediyorsa, bunun nedenleri anlaşılmaya çalışılmalı. Çocuğa yargılayıcı, eleştirici ve aşağılayıcı ifâdeler kullanılmamalı. Bunun normal bir duygu olduğu, büyük ihtimalle sınıftaki diğer arkadaşlarının da benzer duygular içerisinde olduğu belirtilmeli. Bu yaklaşım çocuğu rahatlatacaktır. * “Bak arkadaşın ağlıyor mu? Erkekler korkmaz, ağlamaz, sen niye korkuyorsun ki?” tarzında eleştirel ve aşağılayıcı ifâdeler çocuğun duygularını bastırmasına sebep olacaktır. Bastırılmış duygular ise çocuğa zarar verecektir. * Öğretmenin onu çok seveceği, âilesi gibi benimseyeceği ifâde edilmeli. * Mümkünse anne baba çocuğa eşlik etmeli. Bu özel günü onunla paylaşmalı. * Çocuğun okul çıkışlarında ne şekilde okuldan alınacağı konusunda çocuğa bilgi verilmeli. Eğer servisle gelecekse servisi tanıtılmalı, âile tarafından alınacaksa da okul çıkış zamanında okulda olunmaya, geç kalınmamaya dikkat edilmeli. Bir defâ okulda kalan çocukta annem babam beni unuttu, ben burada kalacağım korkusu gelişir. Nitekim bâzı durumlarda travmatik yaşantıların izleri uzun yıllar etkisini sürdürebilmektedir. Çocuklar okula başladıktan kısa bir süre sonra okula uyum sağlayarak mutlu bir öğrencilik geçirmektedirler. Bu konuda lütfen rahat olun sevgili anne babalar. Hayırlı ve başarılı bir eğitim-öğretim yılı geçirilmesi temennisiyle…