Ara

Mevsimler Depresif Hissettirir Bazen / Kerem Gümüş

Mevsimler Depresif Hissettirir Bazen / Kerem Gümüş

İnsanoğlu topraktan yaratılmıştır. Öyle ki, toprağın yaşadığı her değişim insanoğlunu da etkilemektedir. Bahar ve yaz ayları boyunca belli bir yaşayışa, gün ışığına alışan insanın kış mevsimine geçerken günlerin kısalmasına, gün ışığının azalmasına, hava sıcaklığının düşmesine bedenen ve rûhen alışması kolayca geçen bir süreç değildir.

Mevsimsel depresyon, mevsimlere bağlı olarak değişen depresyon türüdür. Normal depresyondan farklı olarak geçici bir süre ile görülen mevsim değişikliğine kişinin metabolik olarak verdiği tepkiye bağlı depresyon türlerinden biridir. Bu depresyon türünün çoğunlukla sonbahar ve kış aylarında yaşandığı gözlemlenir. Pek çok insan sonbahar ve kış aylarında kendini mutsuz, keyifsiz ve halsiz hissedebilir.


Havaların soğumasıyla birlikte insan sosyal çevresinden uzaklaşarak kendini daha çok eve kapatır. Yaşam alanı daralan insan kendini kısıtlanmış hissedebilir. Yani mevsimsel depresyonun sebebi sadece mevsim değişikliği de olmayabilir. Mevsimlere bağlı olarak kişinin yaşam şartlarındaki değişiklikler, mevsimlere dayalı uyku süresindeki değişikler, yine mevsime dayalı sosyal yaşantısındaki değişiklikler (sevdikleriyle yazın açık ortamlarda buluşurken kışın kapalı ortamlarda buluşmak vb.), insanın bir yerlere gitmesi veya seyahat etmesi bile mevsimsel duygu durum bozukluğu yaşamasına sebep olabilir.

Mevsimsel Depresyonun Belirtileri Nelerdir?

  • En basit işleri yaparken bile enerji bulamamak.
  • Bireyin kendini sürekli halsiz hissetmesi.
  • Bireyin iştahında değişiklikler, kilo alımı veya kilo kayıpları.
  • Gün içinde sık sık uyuma ihtiyacında olmak veya uykusuzluk.
  • Sabahın erken saatlerinde kalkma ya da her zaman uyandığı saatte uyanamama.
  • Bireyin kendini umutsuz, değersiz ve suçlu hissetmesi.
  • Odaklanma problemleri.
  • Yaşama dair isteksizlik, pes etme durumu.

Eğer birey bu belirtileri belli bir mevsimde gösteriyorsa, kronik anlamda mevsimsel duygu durum bozukluğu yaşadığı ifade edilebilir. Mevsimsel depresyon normal depresyondan farklı olarak mevsim şartlarının getirdiği kısıtlamalar geçtiğinde ortadan kalkar. Ancak her yıl yine aynı aylarda kendini gösterir. Bu durum herkesi geçici ya da hafif olarak birkaç gün süreyle etkileyebilir. Ancak saydığım bu belirtiler 4 haftadan uzun sürdüyse bir uzmana görünmekte fayda vardır.

Mevsimsel Depresyonun Nedenleri:

Mevsimsel depresyona etki eden bazı faktörler şu şekildedir:

  • Hastalıklara genetik olarak yatkınlıkları olan bireyler karakteristik yapısı gereği mutsuz olmaya daha meyilli ve mevsimsel duygu durum bozukluğuna daha yatkın olabilirler.
  • Biyolojik saat (sirkadiyen ritm): Sonbahar ve kış mevsimlerinde güneş ışığı azalır ve vücudunuzun biyolojik saati bu durumdan etkilenir. Bundan ötürü birey kendini mutsuz, halsiz ve depresif hissedebilir. Bahar ve yaz aylarında dışarıda gezip eğlenmeyi seven ve güneş ışığına maruz kalan bir bireyin kışın evde oturması ve güneş ışığının az olması boğucu ve stresli olabilir.
  • Serotonin seviyesi: Serotonin hormonu mutluluk, canlılık ve zindelik hissi vermesi ile bilinir ve bireyin ruh halini önemli ölçüde etkililer. Serotonin hormonunun azalması mevsimsel depresyonu tetikleyebilir ve yine güneş ışığının azalması da serotonin seviyesini düşürerek depresyonu tetikleyebilir.
  • Melatonin seviyesi: Melatonin hormonu bireyin uyku-uyanıklık zamanlarının kontrol edilmesinde ve kan basıncını düzenlemede önemli bir rol oynar. Aynı zamanda biyolojik saatimizin (sirkadiyen ritmin) düzenlemesinde önemli rol oynar. Mevsimdeki değişikler de melatonin seviyesinin azalmasına veya bozulmasına sebep olabilir.

Mevsimsel Depresyonu Nasıl Azaltabiliriz?


Gün Işığından Yararlanmaya Çalışın

Gün ışığından faydalanmak için perdelerinizi gün içerisinde açık tutun. Güneşin evinize girmesine izin verin. Ayrıca kendinizi sosyalleşmeye teşvik ederek iş molalarını, öğle yemek saatlerini açık havada geçirmeye çalışın. Kapalı mekânda kalıp eve hapsolmayın. Özellikle sabah-öğle arası açık havada geçireceğiniz 20-30 dakika, serotonin salınımını artırarak fayda sağlar. Bununla birlikte yakınlarınız ve sevdiklerinizle vakit geçirerek de bu ruhsal bunalımı azaltabilirsiniz.


Yatarken Teknolojiyle Vedalaşın

Uyku ve yeme düzeninizi ayarlamaya çalışın. Bu süreçte yağlı ve karbonhidratlı yiyeceklere karşı yeme isteğiniz artabilir. Sağlıklı beslenmeye özen gösterin. Ayrıca yattığınız odanın çok sıcak olmamasına, ışıktan ve televizyon gibi dış seslerden korunaklı olmasına dikkat edin. Yatağınıza yatarken cep telefonunuzu bırakın. Uykudan hemen önce sosyal medyada zaman geçirmek ya da cep telefonundan oyun oynamak uykuyu olumsuz etkiler ve ertesi güne yorgun başlanmasına neden olur. Uyku sırasında salgılanan melatonin hormonu dış etkiler sebebiyle azalırsa kişide mutsuzluk, çökme hali gözlemlenir. Yapılan araştırmalar, kaliteli ve düzenli uyuyanların depresyon geçirme risklerinin daha az olduğunu gösteriyor.


Sağlıklı beslenmek de depresyonla mücadelede önemli bir yere sahip. Çökkünlük halinde serotonin salınımı azaldığından hamur ve tatlı yeme isteği artar. Bunun önüne geçmeye çalışın. Karbonhidrat ve şeker ağırlıklı beslenmekten kaçının. Aksi halde, size o anda iyi hissettiren besinler aşırı tüketildiğinde kilo almanıza yol açarak, daha da mutsuz olmanıza sebep olabilir.

Hobi Edinmeye Gayret Gösterin

Bazı zihin oyalama teknikleri, kafanızı başka şeylerle meşgul etmek iyi gelebilir. El işleri yapmak, çeşitli müzik aletleri çalmak veya müzik dinlemek, öğretici programlara katılmak, sohbetlere katılmak gibi faydalı şeyler kişiye iyi hissettirir.

Psikoterapi Desteği Alın

Psikoterapi konuşma terapisi olarak bilinir. Mevsimsel depresyon yaşayan kişilerde konuşmak ve içini dökebilmek çok önemli bir unsurdur. Bu tedavi yönteminde birey kendini kötü hissettiren duygularını anlatarak rahatlar ve kendi davranışlarını daha sağlıklı bir biçimde gözlemleme fırsatı bulabilir.

Şubat 2023, sayfa no: 58-59-60

Abone Ol

En son haberleri doğrudan gelen kutunuza alın. Asla spam yapmayız!

Sosyal Medya Hesapları

Mesaj Bırak