Mercimek

Önceleri mercimek uzun süreli depolanabilmesi, çok doyurucu olması ve ucuzluğu dolayısıyla daha ziyâde fakir yemeği olarak görülürdü. Çoktandır da, mercimeğin fazîletleri bu kadar zannedildiği için pek mühimsenmiyordu. Fakat mercimek olağanüstü besleyici ve sağlıklı olduğundan dolayı herkesten önce sağlık bilinci yüksek insanlar arasında rağbet kazanmıştır. Gurme mutfağı da mercimeği keşfetti çünkü mercimek son derece dönüştürülebilir bir yiyecek ve renk çeşitliliği de onu câzip kılıyor. Mercimeğin nefis bir lezzeti var çünkü o lezzetli tadı saklayan yüksek miktarda kabuk barındırıyor. MERCİMEĞİN KÖKENİ MERcimek latince ismi Lens culinaris olan Doğu kaynaklı bir baklagildir. 8000 yıldan fazla süredir yetiştirilmektedir. Yüzyıllardır milyonlarca Kızılderili ve Orta Asyalı insan bu hayâtî gıdâ maddesiyle beslendi. Mısır ve Roma üzerinden Orta Avrupa’ya gelen mercimek şimdi fasulye ve bezelyenin yanısıra en kıymetli baklagillerden kabûl ediliyor.  MERCİMEK ÇEŞİTLİLİĞİ VE MERCİMEĞİN HAZIRLANMASI Mercimek hem çok yönlü kullanılabilir hem de çeşitleri çoktur. Kahverengi, yeşil, kırmızı, sarı ve de siyah mercimek mevcuttur. Kabuklu veya kabuğu soyulmuş olarak bize sunulur. Her iki sunumun kendince avantajları vardır. Kabuğu soyulmamış mercimek daha besleyicidir ve lezzeti daha yoğundur çünkü çoğu besleyici maddeler ve aroma kabukta bulunur. Buna karşılık kabuğu soyulmuş mercimeğin hazmı daha kolaydır. Tavsiye: Mercimekler pişirilmeden önce güzelce yıkanmalıdır. Kabuklu mercimeği bir gece önceden suda bekletin, pişirmek için tâze ve soğuk suya koyun fakat tuz eklemeden pişirin yoksa yumuşayamaz. Biraz limon suyu veya sirke mercimeğin hoş tadını yoğunlaştıracaktır. MERCİMEK NEDEN BU KADAR KIYMETLİ? Mercimekte yüksek miktarda protein ve lif mevcuttur ve daha da birçok kompleks karbonhidratlar bulunur. Yüksek lif oranı dolayısıyla mercimeğin glisemik indeksi düşüktür yâni mercimek kan şekerini oldukça yavaş yükseltir ve daha az insülin salgılanmasına sebep olur. Lif muhtevâsı uzun süre tok kalmaya ve iyi bir sindirime sebeptir. Üstelik zehir maddelerinin bağırsaklardan alınıp dışarı atılmasına yardımcı olarak bağışıklık sistemini destekler. Mercimeğin besleyici madde bileşimi Kanadalı bir firmaya ilginç gelmiş görünüyor çünkü mercimek bazlı bir enerji yiyeceği üretmişler. Kanada’da atletler üzerinde yapılan çalışmalar, yarıştan önce patates veya makarna yerine mercimek yedirilen atletlerin dayanıklılığının belirgin olarak arttığını gösterdi. MERCİMEK – İDEAL BİR PROTEİN KAYNAĞI Bilhassa vejetaryenler ve veganlar için mercimek çok kıymetli bir protein kaynağıdır. Mercimeğin biyolojik kıymetini yükseltmek için onu tam değerli (kabuklu) pirinçle tüketmek lâzımdır çünkü mercimekte iki aminoasit (Metionin ve Sistin) eksiktir ve bunlar pirinçte bulunur. Tavsiye: Mümkün olduğunca sık olarak, filizlendirilmiş mercimek yiyin çünkü filizlenme sürecinde besleyici madde yoğunluğu bâriz olarak artar. Filizlenmiş mercimeğin hazmı daha kolaydır ve o bulunmayan iki aminoasit de âniden ortaya çıkıverir. MERCİMEK VE HAYÂTÎ MADDE ZENGİNLİĞİ Mercimek ikincil bitki maddelerince zengindir. Burada, bitkiyi zararlı tesirlerden ve böylece hastalıklardan koruyan aroma, renk ve koruma maddeleri sayılabilir. Bunların insan sağlığına faydalı özellikleri de sayısız bilimsel çalışmalarla bâriz olarak ortaya konmuştur. Mercimek ayrıca oldukça yüksek miktarlarda potasyum, magnezyum, demir ve çinko ihtivâ eder. Bundan başka mercimekte önemli miktarda –sinir sistemi için mühim olan- B vitaminleri bulunur. Yüksek folik asit oranıyla da mercimek iyi bir hâmilelik yiyeceğidir. Mercimekte Molibden oranı da çok yüksektir. Molibden esansiyel eser elementlerdendir. Yediğimiz gıdâları enerjiye çeviren enzimlere kofaktör olarak hareket eder. Gördüğünüz gibi, sırf lezzet arayışıyla değil diğer faydaları dolayısıyla da mercimeği haftada 1-2 defa sofralara misâfir etmeye değer. MERCİMEK YÜKSEK ORANDA PÜRİN İHTİVÂ EDER Mercimek besleyici ve hayâtî madde zenginliğinin yanısıra Pürin açısından da zengindir. Pürinler her vücut hücresinin tabii bileşenidir çünkü genetik materyal/kalıtım maddesi ve yeni hücrelerin teşkili için mutlaka gereklidir. Yaşlı veya hasta hücrelerin yıkımı esnâsında pürinler yine salgılanır. Pürinler besinler yoluyla da vücûda alınabilir. Kullanılmayıp arta kalan pürinleri vücut kolayca atamaz çünkü öncesinde onları ürik asite çevirmelidir. Pürinler yalnız o şekilde idrarla vücuttan atılabilmektedir. Bu durum sağlıklı bir organizma için hiç sorun değildir fakat kişide, meselâ gut hastalığında olduğu gibi ürik asit oranı yüksekse hasta fazla miktarda pürin içeren yiyeceklerden kaçınmalıdır. Tavsiye: Gut hastaları da mercimeğin faydalarından uzak kalmamak için hâricî uygulamadan yararlanabilir. Mercimek pişirilir ve püre yapılır. Soğutulduktan sonra (iltihaplı durumlarda lapa soğuk olmalıdır) mercimek ezmesi küçük keten bir torbaya konur ve 20 dakîka kadar hasta bölgeye uygulanır. Kaynak: http://www.zentrum-der-gesundheit.de/linsen.html#ixzz325J4nqca