el-Bâri’ (cc)

el-Bâri’ (cc): Bütün varlıkları bir model olmaksızın yaratan. Hastalık, kusur ve ayıp türünden olup insana hoş gelmeyen şeylerden uzak bulunan; borç ve zimmetten berî olan, yoktan var eden, örneksiz ve modelsiz yaratan, yaratılmışları sağlıklı ve dengeli yapan, sıfatlarında yaratılmışlara benzemekten berî olan; birçok farklılıklarına rağmen evrenin bütün parçalarını âhenksizlik ve düzensizlikten uzak olarak vücûda getiren anlamında Allah Teâlâ’nın esmâ-i hüsnâsından biridir. el-Bâri’ kalıbıyla bu isim Kur’ân’da bir defa geçmektedir. İlgili âyet şöyledir: “O Allah ki her şeyin yaratıcısıdır; Hâlık’tır, yoktan var edendir; Bâri’dir ve her varlığa en uygun şekil ve özellikleri verendir; Musavvir’dir. Kısacası, en mükemmel nitelikler, en güzel isimler O’nundur. Göklerde ve yerde bulunan bütün varlıklar, dâimâ Allâh’ın (sınırsız kudret ve azametini övgüyle anarak) yüceltmektedir. (Şu muhteşem kâinât nizâmı içerisinde yer alan her şey, kendisini yaratan Allâh’ın her türlü kusur ve noksanlıktan uzak olduğunu haykırmakta, O’nun mükemmelliğini gözler önüne sermektedir. Gerçekten) O, sonsuz kudret ve hikmet sâhibidir.” (Haşr, 59/24) Aynı isim; “Bâri’nize/yaratanınız olan Allâh’a tevbe ediniz.” (Bakara, 2/43) şeklinde Kur’ân’da bir defa daha geçmektedir. Peygamber Efendimiz (sav) de bu ismi esmâ-i hüsnâ içerisinde saymıştır. (Tirmizî, Daavât, 82; İbn Mâce, Duâ, 10.)

Yüce Allâh’ın yaratma fiili Kur’ân-ı Kerîm’de değişik kelimelerle ifâde edilmiştir. Bu fiillerin aralarında nüanslar vardır. Bâzıları îcat ve şekil verme anlamında olduğu için insanlar için de kullanılabilir. Fakat el-Bâri’ ismi, “B-D-A ve Fatara” gibi ilk ve örneksiz yaratmayı ifâde ettiği için ancak Allah Teâlâ için kullanılır. Ayrıca bu ismin Hâlik, Musavvir, Fâtır, Bedî’ isimleriyle anlam yakınlığı vardır. Bâri’ olan Yüce Allah, tüm kâinâtı kendi irâdesi ve ilmiyle istediği gibi yaratmıştır. Evren ve içindekilere istediği şekli vermiştir. Daha doğru söylemle, Allah Teâlâ her şeyi yoktan var etmiştir. Bu yaratışında herhangi bir modeli örnek almamıştır zîrâ Allah Teâlâ bu durumdan münezzehtir. Başka birini örnek almak Allah (cc) için bir nakîsa ifâde eder ki bu durum Allah için muhaldir. Allah Teâlâ tüm varlıkları mutlak irâdesiyle ve Zâtının bildiği hikmetlere göre yaratmıştır. Kimse Allah Teâlâ’ya mülkünde hesap soramadığı gibi, yaratma konusunda hiçbir şey O’na vâcip de değildir. Çünkü Allah mutlak irâdenin sâhibidir. Dilediğini dilediği zaman yaratır, dilediğini dilediği vakitte yok eder; dilediğine dilediği şekli verir.

Eylül 2021, sayfa no: 32-33