Bayramlarda Sağlıklı Beslenme Önerileri / Ümmühan Uçar

Bayramlar bizler için kıymetlidir. Bayramı asıl bayram yapan sevdiklerimizle birlikte oturduğumuz sofralardır. Bayramlarımız iyi duygularımızın çoğaldığı, mutsuzlukların, kırgınlıkların son bulduğu güzel anlardır. Bu anları sonrasında güzel hatırlamak ve sağlık üzerine kötü etkilerinin olmaması için ise bayramı sağlıklı beslenerek geçirebilmek kıymetlidir.

Kurulan geniş sofralar, yapılan bayram ziyâretlerinde yeme konusunda ısrarcı davranışlar kişilerin fazla ve yoğun yemesine sebep olmaktadır. Özellikle bir anda fazla yemek kişilerde hazımsızlık, gaz, baş ağrıları, mide bulantıları ve tansiyon yükselmeleri gibi sağlık problemlerine yol açmaktadır. Bayramda kişilerin fiziksel aktivitelerinin azalmasıyla berâber hareketsiz kalması ve özellikle şeker içeriği yüksek tatlılara eğilimin artması bireylerin metabolizmasının yavaşlamasına, bu durum ise yağlanmanın artmasına neden olmaktadır. Geleneksel olarak bayramda ikrâm edilen şekerli besinler (baklava, çikolata, meşrubat vb.) kan şekerinin hızlı yükselmesine sebep olurlar. Kanda bulunan fazla şekerin hepsi enerjiye çevrilemez ve fazla glikoz vücûdumuzda yağ olarak depolanmaya başlar. Düzensiz şekilde tüketilen şekerli besinler aynı zamanda kan şekeri regülasyonunun bozulmasına, bu durum ise ilerleyen zamanlarda ortaya çıkacak şeker hastalığı ve obeziteye zemin hazırlamaktadır. Bu yüzden bayramda sağlıklı ve dengeli beslenmeye özen gösterilmelidir.

Beslenme Önerileri

• Bayram sabahına mutlaka kahvaltı ile başlayın. Günün geri kalanında açlık hissedip tatlı yeme isteklerinin oluşmaması için dengeli bir beslenme tabağı oluşturmaya çalışalım. Protein içeriğinden zengin olan yumurta, peynir, süt vb. besin gruplarını kahvaltınıza ekleyin. Simit, poğaça, börek vb. basit karbonhidratları kahvaltıda tüketmemeye özen gösterin. Gün içerisinde yapılacak bayram ziyâretlerinde tatlı ikramları olacağı için kahvaltınızda bal, reçel gibi tatlı besinlere yer vermeyin.
• Öğün sıklığınızı arttırmayın. Gün içinde sık atıştırmak kan şekerinin hızlı yükselip ânî düşmesine neden olacaktır. Bu durum ise tatlı isteklerinizin artmasına sebep olur.
• Hızlı yemek yemekten kaçının. Besinlerinizi mutlaka iyi çiğneyin.
• Tatlı tüketmek istenildiğinde şerbetli tatlılar yerine daha hafif, sütlü, meyveli tatlılar veya dondurmaya yer verilmelidir.
• Bayram günlerinde düzensiz yeme şekli bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına neden olmaktadır. Kabızlık ve hazımsızlık problemi yaşamamak için günlük yeterli lif alımına dikkat edilmelidir. Probiyotik (yoğurt, kefir, sirke, fermente peynirler vb.) ve prebiyotik (soğan, sarımsak, enginar, kök sebzeler vb.) kaynaklarından zengin bir beslenme düzeni oluşturulmalıdır. Yetişkin bireyler günlük 5 porsiyon meyve ve sebze tüketimi sağlamalıdır. Lif içeriğinden zengin besinler bağırsak hareketlerini hızlandırmanın yanında kan şekerinin de dengeli yükselmesine fayda sağlamaktadır.
• Günlük alınması gereken sıvı miktârına dikkat edilmelidir. Tüketilen fazla çay-kahve özellikle su tüketiminin azalmasına sebep olmaktadır. Günlük 2-2,5 litre su içmeye gayret gösterilmelidir. Asitli ve şekerli içecekler tüketmek yerine ayran, ev yapımı hoşaf veya limonata gibi sıvılar tüketilmelidir.
• Bayram ziyâretlerinde fiziksel aktiviteyi arttırmak adına yürüyerek gitmeyi tercih etmeliyiz.
• Bayram süresince, özellikle kronik ve otoimmün hastalığı olanlar ve özel bir beslenme tedâvisi uygulayanlar diyetlerini devâm ettirmeli ve yediklerine dikkat etmelidirler.
• Hepsinden önemlisi bayram ziyâretinde sevdiklerimize ısrarcı olmamak. Yiyebilecekleri ölçüde ikramlarda bulunmak önemlidir. Hem kendimizin hem sevdiklerimizin sağlığını düşünmek gerekmektedir.

Rûhunuzu ve bedeninizi sağlıkla huzurla besleyebildiğiniz bayramlarınız olsun…

Bayram Tatlıları ve Kalorileri

 Haziran 2023, sayfa no:13-14-15