Aile Anayasası

Bilindiği gibi Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından 2025 yılı, âile yılı ilân edildi. Bu vesîleyle başta Âile ve Sosyal Hizmetler ve Millî Eğitim Bakanlıkları olmak üzere pek çok kurum ve kuruluş çalışmalarda bulundu, etkinlikler yaptı, yayınlar çıkardı, toplantılar gerçekleştirdi. Bu çalışmalar hâlâ devâm etmektedir.

Elli yıl öncesinde en güçlü kurumumuz âile iken şimdi çatırdayan bir yapı olan âilenin muhkem bir yapıya kavuşması ve daha da zayıflamaması için pek çok teklif ve öneriler getirilmekte, tedbirler alınmaktadır. Bir kısmı çok hayâtî bir kısmı nisbeten daha az önemli olan bu tekliflere biz de bir öneri getirelim istedik: Âile Anayasası.

Âile şirketleri için kullanılmakta olan bu tabir artık asıl yeri olan âile için kullanılmalıdır.

Aşağıda maddelenen hususlar elbette bir taslak ve bu anayasa ile maksadımız, âileyle ilgili temel tespitlerde bulunmak, âile fertlerinin temel hak ve sorumluluklarını belirlemektir. Bu maddeler azaltılabilir, arttırılabilir, beğenilmeyebilir. Ancak yuva kuracak, evlilik cüzdanı alacak kişilerin bu maddeleri okumaları, bazı eklemeler ve çıkarmalar yaparak bir mutâbakata varmaları önemli, gereklidir.

Sözü uzatmadan anayasamıza geçelim…

1. Âile kadın ile erkeğin nikâh bağıyla kurdukları, çocuklar ve diğer âile fertleriyle oluşturdukları yuvadır. Eşcinsel birliktelik asla âile kapsamında değerlendirilemez ve yasaktır.
2. Devlet, âile yuvası kuracak gençlere her türlü desteği sağlamalıdır. STK ve hayırseverler de bu konuda özel fonlar ayırmalıdırlar.
3. Yazılı ve görsel medyada, özel ve kamusal alanda âile kurumunu küçük düşürecek, itibarsızlaştıracak hiçbir yayın yapılamaz, olumsuz algı oluşturacak paylaşımlar yapılamaz.
4. Akıl, ruh, kalp, beden sağlığını korumak, bu amaçla planlamalar yapmak, uygulamalar gerçekleştirmek âilenin en temel esaslarıdır.
5. Âilede sevgi ve saygı esastır. Âiledeki her fert bu esas doğrultusunda hareket etmek zorundadır.
6. Tahammül her gün alınması gereken bir iksirdir. Tahammül ahlâkı, tüm âile fertleri için bir yaşam biçimi hâline getirilir. İlişkilerde aktif sabır en önemli yöntemdir.
7. Kadın ve erkek, âilenin huzur, mutluluk ve güven üzere devâmını sağlamada birbirlerine yardımcı olmakla yükümlü ve sorumludurlar.
8. Karı ve kocanın veya anne ve babanın âile içindeki yükümlülükleri ve rolleri iyi belirlenmelidir.
9. Âile reisi erkektir. Âilede kararlar, istişâre ile verilir. Baba, âileyle ilgili kararları tek başına almamalıdır. Kararlar, fikir belirtme imkân ve yetkinliğine sahip olan tüm âile fertlerinin görüşleri alındıktan sonra âile reisi baba tarafından açıklanır.
10. Âilede mahremiyet esastır. Âile ve mensuplarına âit özel bilgiler, sırlar, onların izni olmadan bir başkasıyla paylaşılamaz. Sağlık, eğitim, güvenlik gibi zorunlu hallerde velînin, ilgilinin izniyle gereken bilgilendirme yapılır.
11. Her çocuğun eğitim-öğrenim görme hakkı vardır. Âile reisi bunu sağlamakla yükümlüdür.
12. Çocuk eğitiminde ve âile içi ilişkilerde aşırı korumacı veya ihmâl edici tavırlardan kaçınılır. Çocukların patron veya köle gibi görülmesi hatâsına düşülmemelidir.
13. Anne babanın, çocuklarına âdâb-ı muaşeret, din ve ahlâk ile ilgili bilgileri vermesi gerekir.
14. Çocukların temel ibâdetleri uygulaması ve öğretilenlerin bir davranış biçimine dönüşmesini sağlama konusunda ebeveyn, gereken yönlendirme ve örneklikleri gerçekleştirir.
15. Her evde bir kitaplık oluşturulması gerekir. Burada çocukların seviyelerine uygun, değerlerimizle çelişmeyen eserler bulundurulmalıdır. Her âile ferdi satın alacağı kitaplarla kitaplığı zenginleştirir.
16. Anne baba, çocuklarının meslek sâhibi olmaları ve iş kurmaları için gereken desteği sağlar.
17. Ebeveyn, çocuklarını evlendirmek zorundadır. Maddî ve mânevî yardımını esirgemez. Kişi; istemediği biriyle evlenmeye zorlanamaz.
18. Baba, âile fertlerinin yeme, içme, barınma ve bunun dışında gereken ihtiyaçlarını temin etmekle yükümlüdür.
19. İkram duygusu tüm fertlerde egemen olmalıdır. Akraba ve dostlara, muhtaçlara hediyeler verilmesine, onların misâfir edilmesine imkân dâhilinde gayret edilir.
20. Evde sâdelik, nimette kanâatkârlık, giyim kuşamda temizlik, harcamada tutumluluk, infakta cömertlik esas alınır.
21. Kadın, dilerse çalışabilir. Ama buna zorlanamaz. Kadının çalışma ortamı, iş güvenliği ve mahremiyeti açısından güvenilir bir ortam olmalıdır. Gelirinden âile ihtiyaçlarına vermek zorunda değildir, kendi isteğine bağlıdır.
22. Ev hanımlığı itibarsızlaştırılmaz. Gerektiğinde mâlî imkânlarla üretime katkı sağlanması temin edilir.
23. Âilede üç çocuk sâhibi olma hedeflenir. Bu hedefin gerçekleştirilmesinde anne, baba ve doğacak çocuğun sağlık şartları dikkate alınır.
24. Dînî bayramlarda tâtil yerine akraba ve dost ziyâretlerine gidilir. Erkek ve kadının âilesi, yakınlar, imkânlar doğrultusunda ziyâret edilir.
25. Sıla-yı rahim en temel bir âilevî görevdir. Dede-nine, amca-dayı, teyze-hala ve onların çocukları başta olmak üzere yakın ve uzak akrabalar belli aralıklarla birbirini ziyâret eder, iletişim kurar, birbirlerinden haberdâr olurlar.
26. Âile çevresinden öksüz ve yetim kalan çocukların bakımı için azamî gayret gösterilir.
27. Âile dostları ebeveyn tarafından ihmâl edilmez. Çocuklar da anne ve baba dostlarıyla irtibatlarını bir ömür sürdürmeye devâm ederler.
28. Komşuluk ilişkilerine özel önem verilir. Küçük hediyeler ve ikramlarla muhabbet tesisi sağlanır ve devâm ettirilir.
29. Çocuklar, anne babalarına yaşlandıklarında veya muhtaç olduklarında bakmakla yükümlüdürler. Anne baba dışında da akrabâlarından bakıma muhtaç olanlara imkânı ölçüsünde destek olunur.
30. Her gün âile saati uygulanır. Tüm âile fertlerinin katılım sağlayacağı bir saatte muhakkak bir araya gelinerek, sohbet yapılır, çay kahve içilir, muhabbet edilir, latîfeler yapılır ve huzur ve güven duyguları pekiştirilir.
31. Sadâkat eşler için en temel bir vecîbedir. Aldatma ve ihânet en ağır suçlardandır.
32. Karı koca arasındaki özel ilişki, cinsellik, meşrû zeminde yürütülür. Bu, doğal ve fıtrata uygun bir duygudur, ibâdettir.
33. Ensest, tâciz, istismar gibi gayrı ahlâkî ve gayrı insânî ilişkilere aslâ müsâade edilmez. Bu gibi olumsuzluklara karşı resmî yetkililere derhal bilgi verilir.
34. İlişkilerde nezâket, letâfet ve hikmet esastır. Âile içi iletişimde tüm güzellikler kullanılır.
35. Şiddetin hiçbir şekli kabûl edilemez. Buna hiç kimsenin hakkı yoktur.
36. Boşanma son çâredir. Boşanma sebeplerinin giderilmesi için ilgili her fert gayret eder. Tüm yollar denendikten sonra anlaşmazlıkların devâmı hâlinde erkek ve kadının âilelerinden hakemler devreye girer ve bir karâra varılır.
37. Sınırsız nafaka yoktur. Kadının özel mülkiyetine ilişilmez. Kadına mehiri verilir, iddet döneminde de temel ihtiyaçları erkek tarafından karşılanır. Bu sürenin bitiminde herkes kendi hayâtına devâm eder. Varsa çocukların bakımı için gereken tedbirler alınır.
38. Âilede her türlü yardımlaşma ve dayanışma esastır. Maddî ve mânevî ihtiyaçlar imkân dâhilinde giderilmeye çalışılır.
39. Karşılaşılan sıkıntı ve zorluklarda sükûnetle davranılır. Her fert sorumluluğun gereğini yerine getirir. Öfkeyle hareket edilmez. Sabırla çözüm bulunur.
40. Anne-baba ve âile büyükleri, küçük-büyük herkese rol model olmalıdır.
41. Âile fertleri bu maddeleri birlikte okur ve uygular. Bu maddelerin yürütülmesinden âile reisi sorumludur.

Ağustos 2025, sayfa no: 32-33-34