ARMUT: Tatlı ve de Sağlıklı

Armut tatlı bir kaçamaktır ve her çeşit tatlı ve hamurlara lezzet katar. Yüksek şeker içeriğine rağmen armut şeker hastalığında yardımcı olabilir ve bağırsak, mîde ve cilt sağlığına faydası vardır.

Armuttaki Besleyici Maddeler

Armutta yağ ve protein azdır fakat karbonhidratlar çoktur. 100 gr armutta şunlar mevcuttur:

• 83 gr su
• 0,3 gr katı yağ
• 1 gr protein
• 15 gr karbonhidrat /3gr’ı lif maddesi ve 10,2 gr’ı şeker (1,7 gr glikoz, 6,7 gr fruktoz)

Diğer meyvelerle karşılaştırıldığında Armut vitamin bombası değildir fakat az miktarlarda olsa da şu bütün vitaminleri ihtivâ eder:

3 µg (mikrogram) A Vitamini, 16 µg Betakaroten, 30 µg B1 Vitamini, 30 µg B2 Vitamini, 200 µg B3 Vitamini, 62 µg B5 Vitamini, 15 µg B6 Vitamini, 0,1 µg B7 Vitamini, 14 µg B9 Vitamini (folik asit), 5 mg C Vitamini, 430 µg E Vitamini.

Armuttaki mineral madde içeriği de nefes kesici değildir, yalnızca bakır muhtevâı biraz göze çarpar. 200 gr ağırlığındaki bir armut günlük bakır ihtiyâcımızın % 14,5’unu karşılar. Bu eser element kan ve bağ dokusu ile sinir sistemi fonksiyonları için mühimdir. Armutun içerdiği diğer mineraller şunlardır:

Sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum, fosfor, kükürt, klorür, demir, çinko, manganez.

Armut Neden Sağlıklıdır?

Vitamin ve mineral değerleri pek yüksek olmamasına rağmen Armut çok sağlıklı meyveler arasındadır. Birçok ikincil bitki maddeleri barındırır. 2019 yılında yapılan bir çalışmaya göre yüzeysel olarak şunları sayabiliriz:

• Antidiyabetik ve tansiyon düşürücü olan klorojenik asit gibi fenolik bileşikler.
• İltihap önleyici ve antikarsinojen olan ursolik asit gibi triterpenoidler.

Armuttaki sekonder bitki maddeleri kuvvetli antioksidan etkiye sâhiptir. Armutun mîde-bağırsak ülserlerinden koruyucu olduğu ve yağ metabolizmasını desteklediğine dâir de işâretler vardır.

Armut Soyulabilir mi?

Elmada da olduğu gibi birçok insan armutu soyarak yemeyi tercîh ediyor. 2017’de Fransız araştırmacılar 19 çeşit armutun kabuğunu ve etli kısmını analiz ettiler.

İkincil maddeler (fenolik bileşikler) içeriği 1 kg armutun kabuksuz etli kısmında 0,1 ile 8,6 gr arasında bulunurken, Armut kabuğunda 1,6-40,4 gr idi.

Armutun soyularak yenmesi tavsiye edilmez çünkü armutun kabuğu ikincil bitki maddeleri açısından çok daha iyi bir kaynaktır.

Şeker Hastaları Armut Yiyebilir mi?

Tip 2 Diyabetli insanlara, şeker ihtivâ ettiğinden dolayı meyve yememeleri uzun süredir tavsiye ediliyordu. Fakat armuttan bu şekilde zarar görebilmek için armut her gün ve kiloyla yenmelidir. Armut, meselâ olgun muz gibi yüksek miktarda şeker içeren meyvelerden değildir. Böylece de şeker hastaları için çok iyi bir besleyici maddedir.

Çünkü armutun kalorisi azdır, glisemik endeksi düşüktür. Kıymetli lif maddeleri ve birçok biyoaktif maddeler ihtivâ eder. Armuttaki şeker ağırlıklı olarak fruktozdur ve glikoz oranı düşüktür, böylece armut yendiğinde kan şekeri seviyesi çok az değişir. Meyvelerdeki tabiî fruktozun aksine, endüstriyel olarak üretilen ve birçok içecek ve konservenin içinde yer alan fruktoz çok sağlıksızdır.

Meyvelerin Tip 2 diyabete karşı koruyucu olabildiğini söyleyen çalışmalar çokçadır. Armut da aşırı kilodan kaynaklanabilen diyabet gibi hastalıklara karşı koruyucudur.

Massachusetts Üniversitesi’ndeki araştırmacılara göre de şeker hastaları armut yiyebilir.

Mîde-Bağırsak Sağlığı için Armut

Daha az asit ihtivâ ettiğinden dolayı armut elmadan daha şifâlıdır. Bilhassa mîdesi hassas olan insanlar da armuttan faydalanabilir.

Armut bağırsaklara çok iyi gelir çünkü kıymetli lif maddeleri ihtivâ eder. Kabızlığa karşı da yardımcıdır. Araştırmacılara göre bunun sebebi sâdece lifler değil aynı zamanda armutun yüksek fruktoz içeriğidir.

Armut Böbrek Taşlarından Korur mu?

İdrar yolları taşlarının çok çeşitli sebepleri olabilir. Bunların arasında meselâ böbrek veya idrar yolları iltihapları ve şeker hastalığı sayılabilir. Ferrara Üniversitesi’nden araştırmacılara göre idrar taşlarının oluşumu beslenmedeki bir değişiklikle önlenebilir veya en azından azaltılabilir.

Sitratlar, kalsiyum içeren böbrek taşlarına karşı etkili olan en mühim maddelerden sayılır. Armut hem antioksidan etkili birçok ikincil madde içerir hem de bir sitrat öncü basamağı olan malik asiti önemli miktarda ihtivâ eder.

Bilim insanları, idrar yolları taşlarının oluşmasının veya tekrarlamasının önüne geçmek üzere armut yenmesini tavsiye etmektedirler. Çünkü idrar yolları taşları % 50 oranında tekrarlama meylindedir. Bu tekrârın önüne geçmek için et ve tuz tüketimi de azaltılmalıdır.

Yaşlanmaya Karşı Armut

Çinli araştırmacılar armuttaki 13 maddeyi mercek altına aldı. Bunların arasında bilhassa Quercetin maddesi serbest radikallere karşı son derece güçlü bir etki gösterdi. Araştırmacılar, yaşlanma sürecindeki hastalıklardan korunmakta armutun yardımcı olabileceği netîcesine vardılar.

Armut Olgunlaşmaya Devâm Eder mi?

Satın alırken armutların zedelenmemiş ve aşırı olgunlaşmamış olmasına dikkat edin. Aksi hâlde armutlar hızlı çürür veya küflenmeye başlar.

Armut Nerede Depolanmalı?

Rutûbetli, serin ve karanlık bir kiler/mekân armut depolamak için en uygun ortamdır. Armut soğuğa karşı hassas olmadığı için 0°C’nin hemen üstü bir derecede saklanabilir. Armutu kısa sürede tüketecekseniz buzdolabında tutabilirsiniz.

Armut Ortama Etilen Salar

Olgun armutlar depolandıkları ortama aynen elmalar gibi etilen salar. Başka sebze ve meyvelerin yanında durduklarında onların da erken olgunlaşmalarına sebep olurlar. Armut düşük derecelerde depolandığında etilen salımı engellenecektir.

Armut Dondurulabilir mi?

Armudu dondurmak isterseniz püre veya komposto hâline getirmelisiniz. O takdirde 10 ay sonrasına kadar durabilir. Çiğ armut dondurulup çözdürülürse çamur gibi bir kıvâmı olacaktır.

Kaynak: https://www.zentrum-der-gesundheit.de/birnen-suess-trotzdem-gesund-910505.html / Sybille Müller

Ekim 2019, safya no: 62-63