Güzel Ahlâk

Kıymetli kardeşlerim!

İslâm dîninde ahlâk, önemi büyük bir mevzu, muazzam bir ilimdir. Bu bahiste elimizde, ulemâmız tarafından kaleme alınan yüzlerce eser mevcuttur. İslâm dîni kadar başka hiçbir dinde ahlâk, bu kadar şümûllü ve mükemmel olarak ele alınmamıştır.

Peygamber Efendimiz^(sav), ashâbına şu tavsiyelerde bulunuyor:

‘Sizden biriniz kendi nefsi için istediğini mü’min kardeşi için de istemedikçe aslâ kâmil mü’min olamaz.’[1]

‘Müslüman diğer Müslümanların elinden ve dilinden emîn olduğu kimsedir.’[2] 

Adana vâizi Avni Efendi bize şöyle bir hâdise anlatmıştı. ‘Bir gün bir Avrupalının misâfiri olarak bir havuzun kenarında oturuyorduk. Bir kuş geldi ve yanımıza kondu. Ben de ona küçük bir taş attım. Bunun üzerine ev sâhibi beni polise götürdü ve bana kuşu incitmekten dolayı beş lira cezâ ödetti. Tekrar eve dönünce ben: Bana, kuşlara bir daha taş atma deseydin ben de atmazdım, dedim. Bunun üzerine beni tekrar polise götürdü ve bana yalan söylemeyi öğretiyor, diyerek bana on lira cezâ ödetti.’

Kardeşlerim!

Bizim önemle riâyet etmemiz gerekli olan ahlâkî kuralları medeniyet nedir bilmeyen Batılılar bizlere öğretmesin. Bu emânetlere, ahlâkî düsturlara sıkı sıkıya yapışalım. Hem dünyâmızı âbâd edelim hem de âhiretimizi.

Mahmûd Sâmî Efendimiz^(ks) Adana’da vâizlik yaparlar. Câmi, Üstâdımızı^(ks) dinlemek için gelenlerle dolup taşar. Mahmûd Sâmî Efendimiz'i^(ks) çekemeyen bazı din adamları vâliye aleyhte ihbarda bulunurlar. Daha sonra bu durumu haber alan ve Üstâdımız Hazretlerini çok seven eşraftan bazı kardeşlerimiz de, şikâyetçileri görevden aldırmak için Ankara’ya, gerekli mercîlere gitmeye hazırlanırlar. Üstâdımız hâdiseyi öğrenince derhal İstanbul’a hicret etmeye karar verir. ‘Bu memlekette benden incinenler varsa, hicret ederim daha iyi. Çünkü Ali Dede nâmında mübârek bir insanın bana tavsiyesi var’ buyururlar. 

‘Cihan bağında ey insan, nedir matlûbu ins ü cin
Ne senden kimse incinsin, ne sen bir kimseden incin.’

Cenâb-ı Mevlâ, ahlâk-ı ilâhî ile ahlâklanan kulları zümresinden eylesin bizleri! Âmîn!

[1] Buhārî, İman 7.

[2] Buhārî, İman 4; Müslim, İman 64.

Ağustos 2025, sayfa no: 42-43