ÂRİFLERE GÖRE GÜZEL AHLÂK (2)

Kıymetli Kardeşlerim! İslâm ârifleri, insanlığın saâdeti için gerekli olan güzel ahlâk mevzuunda muhtelif târifler yapmışlardır. Hasan-ı Basrî (ks) Güzel Ahlâkı; “1- Güler Yüz 2- Bol İhsan ve 3- Men-i Ezâ, yâni insanların herhangi bir sıkıntısını gidermek” şeklinde açıklar. Nitekim îman yetmiş şûbe olup birinci şûbesi şehâdet, yetmişinci şûbesi de insanlara ezâ veren diken, taş vb. şeyleri kaldırmaktır (imâtetü’l-ezâ ani’t-tarîk). Buna göre insanlığa yapılan bütün iyilikler îmânın bir şûbesi olmaktadır. Abdulkâdir Geylânî Hazretleri’nden (ks) şöyle naklolunur: “Ben geceleri namaz kılmak, gündüzleri oruç tutmak ve ilim öğrenmekle bu dereceye vâsıl olmadım. Ancak kerem ve sehâ, tevâzu ve selâmet-i sadr ile mânevî güzelliklere vâsıl oldum. Herkese iyilik yapardım, Allâh’ın nimetlerinden ikrâm ederdim. Ayrıca, nefsimi herkesten aşağı bilir (ahkaru’l-ibâd), onu aşağılardım. Yalnızca Allah vardı gönlümde, mâ-sivâ sevgisi ise asla yer etmedi orada.” Cümle günahların başı dünyâ muhabbetidir. Sehâvet, cömertlik, Hakk yolunda infâk etmek dünyâ muhabbetini siler. Tevâzu da insanın içindeki kötü ahlâkları sıyırıp çıkarır. İşte o zaman, kalpte Allah’tan başka bir düşünce kalmaz. Mâsivâ muhabbeti yok olur.   Mevlânâ Câmî Hazretleri (k.s.) şöyle buyurur: “Bir gönül yapın ki, o gönül yapmaklığınızın sevâbı hacc-ı ekber sevâbı olsun. Bir gönül yıkmak bin defa Kâbe’yi yıkmak gibi günahtır. Zîrâ Kâbe’yi yapan Azer’in oğlu İbrâhim (a.s.) iken kalbi yapan Cenâb-ı Zü’l-Celâl’dir ve orası nazargâh-ı ilâhîdir.” Kalp Allâh’ın evidir, hazînesidir, arşıdır. Onun için gönül yapalım, hayatta hiçbir kimsenin gönlünü kırmayalım kardeşlerim. İmam Suyûtî’ye göre ise güzel ahlâk; Allah’tan gelen herşeye rızâ göstermek, nimetlere şükretmek, belâlara sabretmektir. Nitekim Hadîs-i Kudsî’de de öyle buyuruluyor: “Ey Âdemoğlu! Kazâ veririm de râzı olmazsanız, belâ veririm de sabretmezseniz, nimet veririm de şükretmezseniz Ben’den başka Allah arayın!” Rabb-i Müteâl bizlerin, Kendisinden gelen herşeye rızâ gösteren, nimetlere şükreden, belâlara sabreden kullar olmamızı istiyor. Rabb-i Müteâl bizleri O’ndan gelen herşeye rızâ gösteren, nimetlere şükreden, belâlara sabreden kullarından eylesin. (Âmin) Hamdolsun âlemlerin Rabbi olan Allâh’a. Kalemdar