Soğan – Keskin ve Sağlıklı

Soğan dünyâ çapında en çok sevilen sebzeler arasındadır.  Keskinliği, aroması, çok yönlülüğü, kolay yetiştirilmesi ve depolanması dolayısıyla soğan çok kıymetli bir gıdâ maddesidir. Kırmızı soğan, sarı ve beyaz çeşitlerine göre daha faydalı ve şifâlıdır. Kırmızı soğan antioksidanlarca zengindir, kanserden korunma konusunda vücûdu destekler, diabetten korur, kanı inceltir, zayıflamada yardımcıdır ve iltihaplanmalarla mücâdele eder. Lezzet ve Sağlık için Soğan Soğan her hâlukârda -buğulama, kavurma, ızgara ve fırında pişirme sonrası veya çiğken- kokusunu muhafaza eder. Neredeyse bütün yemeklere yakışır ve -bilhassa kırmızı soğan- insan organizması için çok çeşitli ve pozitif etkilere sâhiptir. Eğer bu dediklerimiz dolayısıyla, bu hârika faydalara ulaşmak için haftada bir file soğan yemeniz gerekeceğini düşündüyseniz sâkin olun: Haftada yalnız üç kırmızı soğan bile, en azından kansere karşı korunmada belirgin netîcelere varmanız için yeterlidir. Bir şekilde ısıtılmış veya pişirilmiş olanlara nazaran çiğ soğan daha etkilidir. Kansere ve İltihaplara Karşı Kırmızı Soğan Kırmızı soğan diğer soğan çeşitlerine göre iki kat daha fazla antioksidan içerir. Bu içeriği dolayısıyla kronik iltihaplı bütün sağlık problemlerinde iyi bir destek besindir. Bu antioksidanlardan ikisi Flavonoid Quercetin ve Polifenol Antosiyanin’dir. Bu maddeler besinlerdeki ve hücrelerimizdeki yağ asitlerinin oksidasyonunu engeller ve bu yolla serbest radikalleri durdurur. Kanser hücrelerinin oluşması önlenir ve kronik iltihap süreçleri çok etkili şekilde azaltılır. Soğanda bulunan kükürt bileşikleri (sülfitler) bakteri gelişimini de durdurur. Bu gerçek kendini özellikle mide kanserinden korunma husûsunda gösterir. Midede bakteriler nitratın nitrite dönüşmesine sebep olabilir. Nitrit de kanserojen nitrozaminlere dönüşebilir. Soğandaki sülfitler ortamdaki mevcut bakterileri öldürdüğünde ise mide kanseri oluşma riski düşecektir. Kırmızı Soğan, Besin Takviye Ürünlerinden Daha İyidir Tavsiye şudur: Antioksidanları, gıdâ takviyesi preparatları kullanmak yerine soğan yiyerek vücûda almalı. Kırmızı soğandaki tabii Quercetin, Quercetin ekstresi ürünlerinden çok daha tesirlidir. Vücut, besleyici maddeleri tabii hâllerindeyken çok daha kolay tanır ve bu madde soğan yiyerek alındığında, soğandaki diğer maddeler de onun etkisini destekler ve kuvvetlendirir. Soğan Yağ Yakıcıdır Bütün soğanlar gibi kırmızı soğan da belli bir keskinliğe sâhiptir. Bunun sebebi, bir kükürt bileşiği olan İzoaliin maddesinin soğanda yüksek miktarda bulunmasıdır. Soğandaki kükürt bileşikleri insan organizması üzerinde muazzam olumlu etkilere sâhiptir. Meselâ bunlar, kükürt ihtivâ eden aminoasit Sistein’in yapımında yer alırlar. Vücut Sistein’den, esansiyel bir aminoasit olan Metionin’le birlikte Taurin aminoasitini imâl eder. Taurin de vücutta yağ yakımı için gereken belli bâzı hormonları salgılaması üzere Hipofiz bezini harekete geçirir. Bu sebepten soğan, vücuttaki istenmeyen yağların daha hızlı eritilmesi ve belirgin kilo kaybı sağlamak konusunda mühim bir yardımcıdır. Soğan Zehirsizleştirir (Detoks yapar) Sistein’e, vücûdun Glutatyon isimli süper zehir giderici maddesinin üretimi için ihtiyaç duyulur. Glutatyon, hücre zarları ve vücut proteinlerini serbest radikallerin saldırısından koruyan kuvvetli bir antioksidandır. Ayrıca, DNA hasarları sonrası tamir süreçlerinde de yer alabilir ve ağır metaller ile diğer zararlı maddelerden kurtulmaya yardımcıdır. Düzenli olarak soğan yenmesi vücûdun zehirsizleşmesini destekleyen bir harekettir. Soğan Kanı İnceltir Bâzı araştırmalar gösterdi ki, soğandaki kükürt içeren maddeler alyuvarların hücre zarlarını koruyup besliyor ve böylece vücûdun gerekli miktarda oksijenlenmesi sağlanabiliyor. Kükürt bileşikleri aynı zamanda kanın pıhtılaşmasını önlüyor ve bu yolla sağlıklı bir kan dolaşımına sâhip olunabiliyor. Bu iki özellik birlikte kan damarlarının kusursuz bir sağlığa kavuşmasına vesîle oluyor ve kalp ve dolaşım hastalıklarını önlüyor. Soğan Kolesterol Seviyesini Düşürür  Soğandaki kükürt grupları LDL-kolesterolü ve kan yağı değerlerini düşürürken HDL-kolesterol seviyesini de yükseltir. Yâni soğan, arterioskleroza karşı tâkip edilen diyetlere iyi bir katkı olacaktır. Bundan başka, sülfitler karaciğerde kolesterol üretimini durdurucu etkiye sâhiptir; bu etki de her çeşit kolesterol değerlerinin fevkalâde düzgün seviyede olmasını sağlar. Soğan Şeker Hastalarını Korur Soğan krom açısından da hârika bir kaynaktır. Krom kan şekerini düşürür ve hücrelerin insülin duyarlılığını güçlendirir. Gelişmiş ülkelerde kronik krom eksikliği yaşayan insanlar çoktur ve bunun sebepleri arasında işlenmiş besin maddeleri tüketimi de yer almaktadır. Meselâ tam tahıllı ürünler, beyaz unla yapılmış gıdâlardan daha fazla krom içerir. Krom eksikliğinin diyabet ve kalp hastalıkları oluşumunda katkısı vardır. Soğan direkt olarak kan şekeri seviyesini düzenleyebilir. Bunun mekanizması henüz tam olarak aydınlatılabilmiş değildir fakat soğanın muhtevâsındaki maddelerin, pankreastan bol miktarda insülin salgılanmasına sebep olduğu tahmin edilmektedir. Kırmızı Soğan Kullanın Antioksidan Flavonoidler kırmızı soğanın bilhassa dış katmanlarında bulunur. Birçok insan ilk birkaç tabakayı soyar ve böylece çok miktarda hayâtî maddeden mahrum kalmış olur. Dış, etli, yenebilir bu tabakaları mümkün olduğunca kullanmaya çalışın. Dış etli katmanlar çok sayıda soyulup atıldığında Quercetin’in %20’si ve antosiyaninlerin %75’inden fazlası kaybedilmiş olacaktır. Soğanı pişirmek bâzı antosiyaninlerin tahrip olmasına sebep olur ama Quercetin zarar görmez. Pişirirkenki sıcaklık ne kadar azsa korunan besin maddeleri o kadar fazla olur. Soğan Doğru Şekilde Depolanmalı  Soğanlar serin, kuru, iyi havalandırılan bir yerde ve pamuklu/keten bir torba veya soğanlara özel bir toprak kapta saklanmalıdır. Kullanılmadan önce buzdolabında veya naylon torbada tutulmamalıdır. Buralarda tutuldukları takdirde daha çabuk bozulurlar. Soğan kesildiği veya doğrandığı zaman da en iyisi onu buzdolabına koymaktır. Soğan buzdolabına soğanın kesik yüzü (porselen/cam) kabın dibine temâs edecek şekilde yerleştirilmelidir. Yumuşamış, berelenmiş, kararmış veya küflenmiş soğanlar kullanılmamalıdır. Ümit GEDİK